Türkı̇ye’de Karayollarında Erozyon Kontrolünde Kullanılan Yöntemler ve Bı̇tkı̇ler
Karayolu projelerinde erozyonla mücadelede uygulanan yöntemler ve bitkisel çözümlerin değerlendirilmesi.
DOI:
https://doi.org/10.53463/splandes.202500368Anahtar Kelimeler:
Bitkilendirme- Erozyon- Erozyon Kontrol Yöntemleri- Karayolları- Peyzaj PlanlamasıÖzet
Erozyon, yerkabuğundaki toprak parçalarının su, rüzgar, buz ya da yerçekimi gibi doğal etmenler veya insan faaliyetleriyle yerinden taşınması sürecidir. Bu süreç, özellikle karayolları çevresinde dik eğimli arazilerde ve çıplak toprak yüzeylerinde daha belirgin hale gelir. Karayolları, doğal ekosistemleri önemli ölçüde değiştirerek erozyon riskini artıran mühendislik projeleridir. Türkiye’de özellikle Orta Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde su ve rüzgar erozyonu yaygın olarak görülmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'deki karayollarındaki erozyonun nedenleri ve etkileri, erozyon kontrol yöntemleri ve bu alanda kullanılan bitkiler üzerinde durulmuştur. Karayolu yapımı sırasında doğal bitki örtüsünün kaybı, toprak yapısının bozulması ve suyun doğal akışının değişmesi gibi faktörler erozyon riskini artıran başlıca etmenlerdir. Erozyon kontrolü, karayollarının stabilitesinin sağlanması, altyapı güvenliğinin korunması ve çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması açısından büyük önem taşır. Türkiye’de uygulanan erozyon kontrol yöntemleri arasında bitkilendirme, geomatik yöntemler, biyoteknik çözümler ve mühendislik yapıları yer almaktadır. Bu yöntemlerin etkinliği, bölgesel stratejilerle desteklenen entegre bir yaklaşım benimsenerek artırılabilir. Türkiye’deki başarılı erozyon kontrol projeleri, özellikle Orman Genel Müdürlüğü ve Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ağaçlandırma çalışmaları ve diğer önleyici projelerle örnek teşkil etmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Balabanli, C., Türk, M., Ve Yüksel, O. (2005). Erozyon Ve Çayır-Mera İlı̇şkı̇lerı̇.
Bozyi̇ğit, R., Ve Kaya, B. (2017). Altınapa Barajı Havzasında (Konya) Erozyon Ve Önlemler.
Çalışkan, B. (2025). Research On Envıronmental Impacts Of Hıghway Constructıon Projects Usıng Spatıal Analysıs.
Çorbacı, Ö. L., Ve Ertekin, M. (2010). Karayollarında Peyzaj Planlama Ve Bitkilendirme Çalışmaları.
Deniz, T., Ve Ok, K. (2016). Erozyon Kontrolü Çalışmalarında Değer Analizi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 66(1). Https://Doi.Org/10.17099/Jffiu.18338
Dursun, İ., Ve Dursun, E. (2018). Evaluation Of Various Soil Tillage Methods İn Terms Of Percent Crop Residue Cover And Erosion Control.
Ertekin, M., Ve Çorbacı, Ö. L. (2010). Karayollarında Peyzaj Planlama Ve Bitkilendirme Çalışmaları.
Göktürk, A., Ölmez, Z., Temel, F., Ve Öncül, Ö. (2004). Artvin Yöresi Potansiyel Erozyon Sahaları İle Ağaçlandırma Ve Erozyon Kontrol Çalışmalarına Genel Bir Bakış.
Görcelioğlu, E. (1996). Ağaçlandırma Alanlarında Su Ve Toprak Koruma Amacıyla Kullanılan Teraslar Ve Orman Yollarında Erozyon Kontrolü.
Hasdemir, M., Ve Demir, M. (2000). Türkiye’de Orman Yollarını Karayollarından Ayıran Özellikler Ve Bu Yolların Sınıflandırılması.
İlknur, G. D. (2002). Yüzey Artıklarıyla Erozyon Kontrolüne Uygun Toprak İşleme Ve Ekim Alet—Makina Setlerinin Hesaplama Yöntemiyle Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(2), 149-156. Https://Doi.Org/10.1501/Tarimbil_0000000728
Kaba, A. C. (2019). Ağrı İlinde Erozyon Kontrolü Amaçlı Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Geliş Tarihi Gönderen Https://Openaccess.Artvin.Edu.Tr/Xmlui/Handle/11494/2361
Karaoğlu, M. (2018). IĞDIR-ARALIK’TA RÜZGAR EROZYONU ÇALIŞMALARI.
Koçan, N. (2007). Gümüşhane-Trabzon Karayolu Güzergahı Peyzaj Değerlerı̇nı̇n İrdelenmesı̇.
Özçeli̇k, H., Ve Rimoldi, P. (2019). Şevlerde Erozyon Kontrolü İçı̇n Geosentetı̇klerı̇n Kullanımı Ve Tasarımı.
Özmiş, M., Ve Tolunay, A. (2016). Burdur Yöresi Erozyon Kontrolü Hizmetlerinin Ekonomik Değerinin Ve Toplumun Ödeme Eğiliminin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(1), 99. Https://Doi.Org/10.19113/Sdufbed.02416
Parlak, M. (2015). Çanakkale – Lapseki (Güney Marmara, Türkiye) Karayolu Kenar Eğimlerindeki Erozyonun Belirlenmesi.
Pekal, K., Ve Tilki, F. (2010). Artvin Çoruh Nehri Su Havzasında Erozyon Kontrolü Amaçlı Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi.
Tüfekçi̇oğlu, M., Ve Yavuz, M. (2016). Yüzeysel Toprak Erozyonunun RUSLE Modeli Kullanılarak Belirlenmesi: Yusufeli Örneği, Artvin Determining Surface Soil Erosion Using RUSLE Metodology: Case Study İn Yusufeli, Artvin. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2). Https://Doi.Org/10.17474/Acuofd.47342
Yalçinkaya, N. M., Çakar, M. M., Ve Say, N. (2022). Erozyon İle Mücadele Kapsamında Ağaçlandırma Projelerinin Etkinliği: Atatürk Barajı Örneği. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 282-300. Https://Doi.Org/10.47495/Okufbed.1018855
Yüksek, F., Küçük, M., Erdoğan Yüksel, E., Ve Güner, S. (2010). Artvin Merkez Seyitler Köyünde Erozyon Kontrol Amaçlı Yapı Lan Ağaçlandı Rma Çalı Şması Nı N Bazı Toprak Özelliklerine Etkisi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Sekizgen Academy
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
