İklim Değişim Senaryolarına Göre Boylu Ardıç (Juniperus excelsa Bieb.) Türünün Günümüz ve Gelecekteki Yayılış Alanlarının GARP Programında Tahmini
DOI:
https://doi.org/10.53463/splandes.202200145Anahtar Kelimeler:
GARP, İklim Değişimi, Modelleme, MIROC 6- Juniperus excelsaÖzet
İklim değişikliği ile oluşan küresel ısınmanın türler üzerinde büyük etkileri olacağı bilinmektedir. Ülkemize ait bazı türlerin iklim değişikliğinden ne derece etkileneceğinin saptanması bu türler için gelecekte çalışmalarda kullanılabilmelerinin planlanması açısından çok önemlidir. İklim değişikliğinin etkilerinin boyutlarını tahmin edebilmek ve tür dağılımlarını esas alan bu çalışmada Cupressaceae familyasına ait Türkiye’de doğal olarak yayılışı olan Juniperus excelsa.türüne ait var verileri (presence data) ve yüksek çözünürlüklü çevresel veriler kullanılarak Türkiye’deki günümüz yayılış alanları ve iklim değişimine bağlı olarak geliştirilen senaryolara göre gelecek projeksiyonu kural seti üretimi için genetik algoritmasını kullanan GARP 1.1.6 programı kullanılarak modellenmiştir.Modellemede MIROC6 (Model for Interdisciplinary Research on Climate) modeli kullanılarak 2041-2060ve 2081-2100 yılları SSP (Shared Socioeconomic Paths) 4.5 ve SSP5 8.5 iklim senaryoları kullanılarak oluşturulmuş 19 biyoklimatik değişken kullanılmış, türe ait üretilen alansal ve konumsal olarak yayılış alanlarının nasıl değişeceğini belirlenmiştir.Elde edilen sonuçlara göre Juniperus excelsatürünün SSP2 4.5 senaryosu 2050 ve 2090 yılları ve SSP5 8.5 senaryosu 2050 yılı tahminine göre uygun alanların artacağı, ancak SSP5 8.5 senaryosu 2090 yılı tahminine göre azalacağı görülmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Acar, P., & Baykal, N. U. (t.y.). Clımate Change Effects On The Dıstrıbutıon Of Turkısh Salıx Specıes.
Arslan, E. S. (2019). İklim değişimi senaryoları ve tür dağılım modeline göre kentsel yol ağaçlarının ekosistem hizmetleri bağlamında değerlendirilmesi: Robinia pseudoacacia L. örneği. Türkiye Ormancılık Dergisi, 20(2), 142-148.
Arslan, E. S., Akyol, A., Örücü, Ö. K., & Sarıkaya, A. G. (2020). Distribution of rose hip (Rosa canina L.) under current and future climate conditions. Regional Environmental Change, 20(3), 1-13.
Arslan, E. S., Gülçin, D., Sarıkaya, A. G., Ölmez, Z., Gülcü, S., İ̇smail, Ş., & Örücü, Ö. K. (t.y.). Kokulu Ardıç’ın (Juniperus foetidissima Willd.) Günümüz ve Gelecekteki Potansiyel Yayılışının Makine Öğrenmesi ile Modellenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (22), 1-12.
Barve, N., Barve, V., Jiménez-Valverde, A., Lira-Noriega, A., Maher, S. P., Peterson, A. T., … Villalobos, F. (2011). The crucial role of the accessible area in ecological niche modeling and species distribution modeling. Ecological modelling, 222(11), 1810-1819.
Bertrand, R., Lenoir, J., Piedallu, C., Riofrio-Dillon, G., de Ruffray, P., Vidal, C., … Gégout, J.-C. (2011). Changes in plant community composition lag behind climate warming in lowland forests. Nature, 479(7374), 517-520.
Bonizzoni, M., Gasperi, G., Chen, X., & James, A. A. (2013). The invasive mosquito species Aedes albopictus: Current knowledge and future perspectives. Trends in parasitology, 29(9), 460-468.
Çoban, H., Örücü, Ö., & Arslan, E. (2020). MaxEnt Modeling for Predicting the Current and Future Potential Geographical Distribution of Quercus libani Olivier. Sustainability 12: 2671.
Dağtekin, A. D. (2018). Doğu Kayını (fagus Orientalis) Ağacının Alansal Dağılım Modellemesi: Geçmiş, Günümüz Ve Gelecek. Eurasia Institute of Earth Sciences.
DataOne. (2020). DesktopGarp.
Eliçin, G. (1977). Türkiye Doğal Ardıç (Juniperus L.) Taksonlarının Yayılışları ile Önemli Morfolojik ve Anatomik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. İ. Ü. Yayın No: 2327, O.F. Yayın No: 232
İstanbul
Elith*, J., H. Graham*, C., P. Anderson, R., Dudík, M., Ferrier, S., Guisan, A., … Lehmann, A. (2006). Novel methods improve prediction of species’ distributions from occurrence data. Ecography, 29(2), 129-151.
Fick, S. E., & Hijmans, R. J. (2017). WorldClim 2: New 1‐km spatial resolution climate surfaces for global land areas. International journal of climatology, 37(12), 4302-4315.
Gaston, K. J. (1996). Species richness: Measure and measurement. Biodibersity: A Biology of Numbers and Difference, 77-113.
Guisan, A., & Zimmermann, N. E. (2000). Predictive habitat distribution models in ecology. Ecological modelling, 135(2-3), 147-186.
Gülsoy, S., Akdemir, D., Özdemir, S., Aydın, S., & Dalgıç, L. (2014). Göller yöresi boylu ardıç (Juniperus excelsa Bieb.) sahalarında çevresel faktörlerin kozalak fiziksel özellikler üzerine etkisi. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu konferansı dahilinde Akdeniz Ormanlarının Geleceği: Sürdürülebilir Toplum ve Çevre, bildiri kitapçığı, Ekim, 750-762.
Hijmans, R. J., Cameron, S. E., Parra, J. L., Jones, P. G., & Jarvis, A. (2005). Very high resolution interpolated climate surfaces for global land areas. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 25(15), 1965-1978.
IPCC. (2013). Definition of terms used within the DDC Pages,. Geliş tarihi gönderen http://www.ipcc-data.org/ guidelines/pages/definitions.html; Retrieved: November 2019
Johns, T., Gregory, J., Ingram, W., Johnson, C., Jones, A., Lowe, J., … Stevenson, D. (2003). Anthropogenic climate change for 1860 to 2100 simulated with the HadCM3 model under updated emissions scenarios. Climate dynamics, 20(6), 583-612.
Karacaoğlu, Ç. (2013). Isophya Rızeensıs (Orthoptera: Tettıgonııdae) Türünün Ekolojik Niş Modellemesi.
Kariyawasam, C. S., Kumar, L., & Ratnayake, S. S. (2019). Invasive plants distribution modeling: A tool for tropical biodiversity conservation with special reference to Sri Lanka. Tropical Conservation Science, 12, 1940082919864269.
Lenoir, J., Gégout, J.-C., Marquet, P., De Ruffray, P., & Brisse, H. (2008). A significant upward shift in plant species optimum elevation during the 20th century. science, 320(5884), 1768-1771.
Li, Y., Tang, Z., Yan, Y., Wang, K., Cai, L., He, J., … Yao, Y. (2020). Incorporating species distribution model into the red list assessment and conservation of macrofungi: A case study with Ophiocordyceps sinensis. Biodiversity Science, 28, 99-106.
Miller, J. (2010). Species distribution modeling. Geography Compass, 4(6), 490-509.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2007). Bahçecilik Cupressaceae Familyası Bitkileri. Ankara.
Oliveira, M., Hamilton, S., Calheiros, D., Jacobi, C., & Latini, R. (2010). Modeling the potential distribution of the invasive golden mussel Limnoperna fortunei in the Upper Paraguay River system using limnological variables. Brazilian Journal of Biology, 70(3), 831-840.
Örücü, Ö. K. (2019). Phoenix theophrasti Gr.’nin iklim değişimine bağlı günümüz ve gelecekteki yayılış alanlarının MaxEnt Modeli ile tahmini ve bitkisel tasarımda kullanımı. Türkiye Ormancılık Dergisi, 20(3), 274-283.
Özdemir, S., Gülsoy, S., & Ahmet, M. (2020). Predicting the Effect of Climate Change on the Potential Distribution of Crimean Juniper. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 20(2), 133-142.
Rojas‐Soto, O. R., Martínez‐Meyer, E., Navarro‐Sigüenza, A. G., Oliveras de Ita, A., Gómez de Silva, H., & Peterson, A. T. (2008). Modeling distributions of disjunct populations of the Sierra Madre sparrow. Journal of Field Ornithology, 79(3), 245-253.
Şekercioğlu, Ç. H., Anderson, S., Akçay, E., Bilgin, R., Can, Ö. E., Semiz, G., … Ipekdal, K. (2011). Turkey’s globally important biodiversity in crisis. Biological Conservation, 144(12), 2752-2769.
Townsend Peterson, A., Papeş, M., & Eaton, M. (2007). Transferability and model evaluation in ecological niche modeling: A comparison of GARP and Maxent. Ecography, 30(4), 550-560.
Türkeş, M. (2008). Küresel iklim değişikliği nedir? Temel kavramlar, nedenleri, gözlenen ve öngörülen değişiklikler. İklim Değişikliği ve Çevre, 1(1), 26-37.
Uzun, A. (2020). İklim Değişimi Senaryolarına Göre Peyzaj Tasarımında Kullanılan Fabaceae Familyasına Ait Bazı Odunsu Türlerin Günümüz Ve Gelecekteki Yayılış Alanlarının Tahmini. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Uzun, A., & Örücü, Ö. K. (2020). Adenocarpus complicatus (L.) Gay türünün iklim değişkenlerine bağlı günümüz ve gelecekteki yayılış alanlarının tahmini. Türkiye Ormancılık Dergisi, 21(4), 498-508.
WordClim. (2019). WorldClim-Global Climate Data.
Yaltırık, F, & Akkemik, Ü. (2011). Türkiye’nin doğal gymnospermleri (açık tohumlular). TC Çevre ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Duman Ofset.
Yaltırık, Faik, & Efe, A. (2001). Dendroloji Ders Kitabı. Geliş tarihi gönderen http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/KITAP/2001-08472.pdf
Zhang, K., Sun, L., & Tao, J. (2020). Impact of Climate Change on the Distribution of Euscaphis japonica (Staphyleaceae) Trees. Forests, 11(5), 525.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Sekizgen Academy
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
