Göller Yöresi İllerinin Biyoiklimsel Konfor Yapısının Belirlenmesi ve Termal Algılama Haritalarının Oluşturulması

Esra Mirza; Mehmet Topay

doi:10.53463/ecopers.20220122

Yazarlar

Esra Mirza Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Isparta/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0002-6731-7745
Mehmet Topay Süleyman Demirel Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Isparta/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0003-4191-7838

DOI:

https://doi.org/10.53463/ecopers.20220122

Anahtar Kelimeler:

Biyoiklimsel konfor- Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık (FES)- termal konfor- peyzaj planlama- planlama

Özet

Bu çalışmada; göller yöresini içene alan Afyonkarahisar, Antalya, Burdur, Denizli, Isparta ve Konya illerinin biyoiklimsel yapısı belirlenmiş ve termal algılama haritaları oluşturulmuştur.

Çalışma alanın iklim konforunu belirlemek için 16 meteoroloji istasyonun iklim verileri kullanılmıştır. Biyoiklimsel konforu hesaplamada, enerji dengesi modeline dayanan Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık (FES) indeksi kullanılmıştır ve değerlerinin hesaplanmasında RayMan Pro yazılımından yararlanılmıştır. Hesaplanan noktasal FES değerleri coğrafi bilgi sistemleri yazılımlarından biri olan ArcMap 10.8’de ters mesafe ağırlıklı enterpolasyon tekniği (IDW) kullanılarak haritalandırılmıştır. En konforlu aylar ve bölgeler FES değerleri sınıflandırmasına göre belirlenmiştir. Mayıs, ekim ve haziran ayları sırasıyla konforun en çok olduğu aylardır.

Referanslar

Altunkasa, M.F. (1987). Çukurova Bölgesi’nde Biyoklimatik Veriler Kullanılarak Açık ve Yeşil Alan Sistemlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma (Doktara Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.

Ayhan, F. (2021). İdari Coğrafya Açısından Bir İnceleme: Afyonkarahisar İli, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 23(3), 840-860.

Balık, H., & Yüksel, Ü. D. (2014). Planlama Sürecine İklim Verilerinin Entegrasyonu, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 7 (2), 01-06.

Çalışkan, O. (2012). Türkiye’nin Biyoklimatik Koşullarının Analizi ve Şehirleşmenin Biyoklimatik Koşullara Etkisinin Ankara Ölçeğinde İncelenmesi (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Çetin, M., Topay, M., Kaya, L. G., & Yılmaz, B. (2010). Biyoiklimsel Konforun Peyzaj Planlama Sürecindeki Etkinliği: Kütahya Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 1, 83-95.

Çınar, İ., (2004). Biyoklimatik Konfor Ölçütlerinin Peyzaj Planlama Sürecinde Etkinliği Üzerinde Muğla-Karabağlar Yaylası Örneğinde Araştırmalar (Doktara Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Çiftçi, Ç., Dursun, Ş., Levend, S., Kunt, F. (2013). Topoğrafik Yapı, İklim Şartları ve Kentleşmenin Konya’da Hava Kirliliğine Etkisi, European Journal of Science and Technology 1(1), 19-24.

Doğan, S., Tüzer, M. (2011). Küresel İklim Değişikliği ve Potansiyel Etkileri, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 21-34.

Doğru, A.Ö., Keskin, M., Özdoğu, K., İliev, N., Uluğtekin, N.N., Balçık, F.B., Göksel, Ç., Sözen, S. (2011). Meteorolojik Verilerin Değerlendirilmesi ve Sunulması İçin Enterpolasyon Yöntemlerinin Karşılaştırılması. TMMOB CBS Kongresi, 31 Ekim – 4 Kasım, Antalya.

Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİGM), (2021). İstasyon Bilgileri Veritabanı. 09.06.2021 tarihinde https://mgm.gov.tr/kurumsal/istasyonlarimiz.aspx sitesinden alındı.

Erol, O., (1984), Genel Klimatoloji. Ankara: Çantay Yayınevi.

Erol, O. (1993). Genel Klimatoloji. Ankara: Gazi Büro Kitapevi.

Gulyas Â., Ungera J. ve Matzarakis A. (2006). Assessment of the Microclimatic and Human Comfort Conditions in a Complex Urban Environment: Modelling and Measurements, Building and Environment, 41, 1713-1722.

Hobbs, J.E., (1995). Applied Climatology a Study of Atmospheric Resources. London: Westview Press.

Höppe, P. (1997), Aspect of Human Biometeorology in Past, Present and Future, International Journal of Biometeorology, 40, 19-23.

IÇDP, (2020). T.C. Isparta Valiliği Isparta Çevre Durum Raporu. Isparta: Çevre ve Orman Müdürlüğü Yayını.

IPCC. (2018). Global Warming of 1.5°C. An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5°C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty [Masson-Delmotte, V., P. Zhai, H.-O. Pörtner, D. Roberts, J. Skea, P.R. Shukla, A. Pirani, W. Moufouma-Okia, C. Péan, R. Pidcock, S. Connors, J.B.R. Matthews, Y. Chen, X. Zhou, M.I. Gomis, E. Lonnoy, T. Maycock, M. Tignor, and T. Waterfield (eds.)]. In Press.

İlker, A., Terzi, Ö., Şener, E. (2019). Yağışın Alansal Dağılımının Haritalandırılmasında Enterpolasyon Yöntemlerinin Karşılaştırılması: Akdeniz Bölgesi Örneği, Teknik Not. Teknik Dergi, Yazı 540, 9213-9219.

Kervankıran, İ. (2010). Afyonkarahisar İlinde Alternatif Tarım Çalışmalarına Bir Örnek: Jeotermal Seracılık, Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 382-402.

Lo CP, Yeung AKW (2002) Concepts of Techniques of GIS. Prentice Hall, New Jersey.

Matzarakis, A., & Mayer, H., (1997). The Urban Heat İsland Seen From the Angle of Human Biometeorology, In: Proc. of The International Symposium on Monitoring and Management of Urban Heat Island. International Symposium on Monitoring and Management of Urban Heat Island, 84-95.

Matzarakis, A., Mayer, H., Iziomon, M.G., (1999). Application of Universal Thermal İndex: Physiological Equivalent Temperature, International Journal of Biometeorology, 43,76-84.

Matzarakis, A.; Rutz, F.; and Mayer, H., (2007): Modelling Radiation Fluxes in Simple And Complex Environments - Application of The Rayman Model, International Journal of Biometeorology 51(4), 323–334.

Matzarakis, A.; Rutz, F.; and Mayer, H., (2010): Modelling Radiation Fluxes in Simple And Complex Environments: Basics of The Rayman Model, International Journal of Biometeorology 54(2), 131–139.

Mirza, E., Topay M., (2018). İklimsel Konfor ve Planlama, Mimarlık Bilimlerinde Güncel Akademik Çalışmalar (s. 281-290). Ankara: Gece Kitaplığı Yayınevi.

Özçağlar, A., (2000). Coğrafya ’ya Giriş. Ankara: Ümit Ofset.

Özdemir,M.A., Bahadır,M. (2010). Denizli'de Box-Jenkins Tekniği ile Küresel İklim Değişikliği Öngörüleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 352-362.

Öztürk, K. (2002). Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,22 (1), 47-65.

Rudel, E., Matzarakis, A., Koch, E., (2007). Summer Tourism in Austria and Climate Change. In: Oxley, L. and Kulasiri, D. (eds) MODSIM 2007 International Congress on Modelling and Simulation Modelling and Simulation Society of Australia and New Zealand, 4-7, 1934-1939.

Sarı, S. (2009). Batı Akdeniz Bölümü’nden İç Anadolu’ya Geçiş İklimleri (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Coğrafya Öğretmenliği Bilim Dalı, Konya.

Sayan, S. (2001). Antalya'nın Doğal ve Kültürel Peyzaj Özelliklerine Genel Bir Bakış, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Yıl: 12 (1), 57- 67.

Şensoy, S., Türkoğlu, N., Çiçek, İ., Matzarakis, A. (2020). Antalya'nın Termal Konfor Özellikleri, İklim Model Verileri Kullanılarak Gelecek Projeksiyonları ve Turizme Etkileri, Turkish Journal of Geographical Sciences, 18(2), 124-160.

Somuncu, M. (2018). İklim Değişikliği Türkiye Turizmi için Bir Tehdit mi, Bir Fırsat mı?, TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu. 3-6 Ekim, Ankara.

Şahingöz, M., (2014). Seyhan Irmağı Havzası Biyoiklimsel Konfor Yapısı’nın Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.

Temuçin, K. (2004). Isparta İli Ekonomik Coğrafyası (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya, Beşerî ve İktisadi Coğrafya Anabilim Dalı, Ankara.

Topay, M. (2013). Mapping of Thermal Comfort for Outdoor Recreation Planning Using GIS: The Case of Isparta Province (Turkey), Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 37, 110-120.

Türkeş, M. (2012). Türkiye’de Gözlenen ve Öngörülen İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi,4(2), 1-32.

Uzun, G., (1971). İklim Planlama ve Peyzaj Mimarlığı, T. Peyzaj Mimarlığı Dergisi, 2(4), 10-13.

Yıldız, Y.T. (2011). Isparta İlinde İklim-Tarım İlişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Afyon.