Garp Modeline göre Kocakarı Armudunun (Crataegus microphylla C. Koch) Günümüz ve Gelecekteki Potansiyel Yayılışının Tahmini

Büşra Aksu; Ömer K. Örücü

doi:10.53463/ecopers.20220106

Yazarlar

Büşra Aksu Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Bölümü Isparta/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0002-3981-236X
Ömer K. Örücü Süleyman Demirel Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Isparta/TÜRKİYE https://orcid.org/0000-0002-2162-7553

DOI:

https://doi.org/10.53463/ecopers.20220106

Anahtar Kelimeler:

İklim değişikliği- Tür dağılım modeli- Gülgilgiller- Garp- MIROC-ES2L- CMIP6

Özet

Makine öğrenme tekniği kullanılarak türlerin güncel ve gelecekteki yayılış alanlarını modellemek günümüzde bitkilerin yayılış alanlarının iklim değişikliğinden ne derecede etkileneceğini ortaya koymak açısından önemli çalışmalardan biri haline gelmiştir. Türlerin var olduğu alanları ifade eden noktasal veriler ve bu alanlara ait biyoiklim verileri kullanılarak oluşturulmuş katmanlar sayesinde farklı iklim senaryolarına göre türlerin günümüz ve gelecekteki potansiyel yayılış alanları GARP programı ile belirlenebilmektedir. Bu kapsamda gerçekleştirilen makale çalışmasında Rosaceae (Gülgiller) Familyasından Crataegus microphylla C. Koch türünün yayılış alanının iklim değişiminden nasıl etkileneceğini belirlemek için 6. IPCC raporu temel alınarak oluşturulmuş ve CMIP6 modellerinden olan MIROC-ES2L kullanılarak türün SSP1 2.6, SSP2 4.5, SSP3 7.0 ve SSP5 8.5’e senaryolarına göre 2041-2060 ve 2081-2100 periyodlarına ait potansiyel yayılış alanı modellenmiş, türe ait üretilen günümüz ve gelecekteki yayılış alanı arasındaki alansal ve konumsal farklar değişim analizi ile ortaya konulmuştur. Rosaceae familyasına ait bu türün günümüz potansiyel yayılış alanı ile gelecekte iklim değişikliğinden nasıl etkileneceğinin belirlendiği bu çalışmada C. microphylla’nın SSP2 4.5 senaryosunun iki periyodunda da yayılış alanında azalma olacağı tahmin edilmiştir.

Referanslar

Abdelaal, Mohamed, Mauro Fois, Giuseppe Fenu, ve Gianluigi Bacchetta. (2019). “Using MaxEnt modeling to predict the potential distribution of the endemic plant Rosa arabica Crép. in Egypt”. Ecological informatics 50:68-75.

Arslan, E. Seda, Ayhan Akyol, Ömer K. Örücü, ve Ayşe Gül Sarıkaya. (2020). “Distribution of rose hip (Rosa canina L.) under current and future climate conditions”. Regional Environmental Change 20(3):1-13.

Arslan, E. Seda, Derya Gülçin, Ayşe Gül Sarıkaya, Zafer Ölmez, Süleyman Gülcü, ŞEN İ̇smail, ve Ömer K. Örücü. (2021). “Kokulu Ardıç’ın (Juniperus foetidissima Willd.) Günümüz ve Gelecekteki Potansiyel Yayılışının Makine Öğrenmesi ile Modellenmesi”. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi (22):1-12.

Chakraborty, Anusheema, PK Joshi, ve Kamna Sachdeva. 2016. “Predicting distribution of major forest tree species to potential impacts of climate change in the central Himalayan region”. Ecological Engineering 97:593-609.

Çoban, H. Oğuz, Ömer K. Örücü, ve E. Seda Arslan. (2020). “MaxEnt Modeling for Predicting the Current and Future Potential Geographical Distribution of Quercus libani Olivier”. Sustainability 12(7):2671.

Davis, Peter Hadland. 1965. “Flora of Turkey.” Flora of Turkey.

Friend, Andrew D., Wolfgang Lucht, Tim T. Rademacher, Rozenn Keribin, Richard Betts, Patricia Cadule, Philippe Ciais, Douglas B. Clark, Rutger Dankers, ve Pete D. Falloon. 2014. “Carbon residence time dominates uncertainty in terrestrial vegetation responses to future climate and atmospheric CO2”. Proceedings of the National Academy of Sciences 111(9):3280-85.

GBIF (2021) GBIF.org Occurrence Download https://doi.org/10.15468/dl.bmqbu2

Gülçin, Derya, E. Seda Arslan, ve Ömer K. Örücü. (2021). “Effects of climate change on the ecological niche of common hornbeam (Carpinus betulus L.)”. Ecological Informatics 66:101478.

Hajima, Tomohiro, Michio Watanabe, Akitomo Yamamoto, Hiroaki Tatebe, Maki A. Noguchi, Manabu Abe, Rumi Ohgaito, Akinori Ito, Dai Yamazaki, ve Hideki Okajima. (2020). “Development of the MIROC-ES2L Earth system model and the evaluation of biogeochemical processes and feedbacks”. Geoscientific Model Development 13(5):2197-2244.

Hüseyin Cahid Doğan. 1859. “Kocaeli Bitkileri”.

IPCC. 2014. Climate change (2014): synthesis report. Contribution of Working Groups I, II and III to the fifth assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Ipcc.

Kew. 2022. “Royal Botanic Gardens KEW. Plants of the world Online.” https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:723799-1

Li, Guoqing, Jinghua Huang, Hua Guo, ve Sheng Du. (2020). “Projecting species loss and turnover under climate change for 111 Chinese tree species”. Forest Ecology and Management 477:118488.

Manish, Kumar, Yasmeen Telwala, Dinesh C. Nautiyal, ve Maharaj K. Pandit. (2016). “Modelling the impacts of future climate change on plant communities in the Himalaya: a case study from Eastern Himalaya, India”. Modeling Earth Systems and Environment 2(2):1-12.

Naudiyal, Niyati, Jinniu Wang, Wu Ning, Narayan Prasad Gaire, Shi Peili, Wei Yanqiang, He Jiali, ve Shi Ning. 2021. “Potential distribution of Abies, Picea, and Juniperus species in the sub-alpine forest of Minjiang headwater region under current and future climate scenarios and its implications on ecosystem services supply”. Ecological Indicators 121:107131.

Ncube, Beauty, Munyaradzi Davis Shekede, Isaiah Gwitira, ve Timothy Dube. (2020). “Spatial modelling the effects of climate change on the distribution of Lantana camara in Southern Zimbabwe”. Applied Geography 117:102172.

Prevéy, Janet S., Lauren E. Parker, ve Constance A. Harrington. (2020). “Projected impacts of climate change on the range and phenology of three culturally-important shrub species”. PloS one 15(5):e0232537.

Qin, Aili, Bo Liu, Quanshui Guo, Rainer W. Bussmann, Fanqiang Ma, Zunji Jian, Gexi Xu, ve Shunxiang Pei. (2017). “Maxent modeling for predicting impacts of climate change on the potential distribution of Thuja sutchuenensis Franch., an extremely endangered conifer from southwestern China”. Global Ecology and Conservation 10:139-46.

Türkiye Bitkileri. 2022. “Türkiye Bitkileri.com . Plants of Turkey.”

Wang, YQ, JF Ma, XQ Li, YF Wang, S. Cao, AT Xie, SF Ye, BX Dong, WX Zhao, ve YX Qin. (2017). “The distribution of Athetis lepigone and prediction of its potential distribution based on GARP and MaxEnt”. Journal of Applied Entomology 141(6):431-40.

Yı Yj, Cheng X., ve Zf Yang. (2016). “MaxEnt modeling for predicting the potential distribution of endangered medicinal plant (H. riparia, Lour) in Yunnan”. China 92:260-69.

Zhao, Haoxiang, Hua Zhang, ve Cungang Xu. (2020). “Study on Taiwania cryptomerioides under climate change: MaxEnt modeling for predicting the potential geographical distribution”. Global Ecology and Conservation 24:e01313.